Groen gas en compost uit gft

onze visie

Dat oude plantenresten voedsel worden voor nieuwe planten is een eeuwenoud principe. Wij passen dit op industriële schaal toe: van het gft (groente-, fruit- en tuin) en de etensresten die wij inzamelen bij de inwoners van onze aandeelhoudende gemeenten maken we compost. Vóórdat we er compost van maken halen we via een vergistingsproces eerst nog de energie uit het gft en dat werken we op tot groen gas. Van afval maken we zo waardevolle nieuwe producten. Hiermee leveren we een bijdrage aan een toekomst waarin we klimaatverandering tegengaan door energie schoon op te wekken en grondstoffen te hergebruiken.

de waarde van compost

Compost is een bodemverbeteraar. Het is zeer geschikt om organische stof in de bodem op peil te houden en te brengen. Compost heeft een positieve werking op de bodemstructuur en zorgt voor een activering van het bodemleven. Het kan daarnaast een rol spelen in klimaatadaptatie door de koolstofvastlegging in de bodem. Compost onderscheidt zich van andere organische meststoffen door het hoge gehalte aan effectieve organische stof (per kilo fosfaat). Het is een circulair product en het gebruik hiervan sluit aan op het overheidsbeleid, dat toewerkt naar een kringlooplandbouw en een circulair voedselsysteem.

compost: een betrouwbaar product

Compost moet voldoen aan veel eisen om te garanderen dat het schoon en veilig is. Dit is vastgelegd in onder andere de meststoffenwet en de verordening Dierlijke Bijproducten. Daarnaast heeft de branche een eigen kwaliteitskeurmerk: Keurcompost. Compost met dit keurmerk voldoet aan strengere eisen dan de wettelijke eisen. Deze eisen hebben betrekking op het composteerproces en de kwaliteit van het compostproduct. Alle eisen zijn te vinden in de Beoordelingsrichtlijn Keurcompost.

compost in Nederland

Nederland telt 8 gft-composteerbedrijven die zijn verdeeld over 20 locaties. In 2021 is 1,9 miljoen ton gft verwerkt tot bijna 700 kiloton Keurcompost. 80% (550 kiloton) hiervan is afgezet in de akkerbouw. Daarnaast wordt er ook ruim 900 kiloton compost gemaakt uit zo’n 2,5 miljoen groen afval dat ontstaat in de openbare ruimte. Voorbeelden zijn snoeiafval en bermmaaisel. Deze compost heet groencompost. In Nederland zijn ongeveer 80 professionele groencomposteringen. Dit zijn veelal kleinschaligere installaties dan de gft-composteerbedrijven.

gemiddelde massabalans van gft

Om 1 ton gft te maken, heb je bijna 3 ton gft nodig. Gft bestaat namelijk voor een groot deel (48%) uit water wat verdampt tijdens het composteringsproces. Dit noemen we het broeiverlies. Daarnaast blijft er een residu over (15%). Dit bestaat uit verontreinigingen die niet in het gft thuis horen, maar ook uit een houtachtige fractie die niet composteert. Dit kan vaak nog wel nuttig ingezet worden in een bio-energiecentrale waar er groene energie van wordt gemaakt.

de waarde van groen gas

Biogas komt vrij bij het vergisten van gft. Door dit biogas te bewerken, kun je er gas van maken met dezelfde kwaliteit als aardgas. We noemen dit groen gas en is een schoon en duurzaam alternatief voor het fossiele aardgas. We hoeven hiervoor geen fossiele brandstoffen uit de eindige voorraad in de bodem te halen; de grondstof van groen gas raakt nooit op. Daarmee past het goed in de transitie van gas los.

compost en groen gas van HVC

Wij zamelen jaarlijks 210.000 ton gft en etensresten in. Dit verwerken we in ons gft-verwerkingsbedrijf met vestigingen in Purmerend en Middenmeer. In Middenmeer verwerken we 140.000 ton gft. Dat komt overeen met ongeveer 1 miljoen volle groene containers. In Purmerend gaat het om 70.000 ton, ongeveer een half miljoen volle groene containers. Jaarlijks produceren we in totaal zo'n 90.000 ton compost van de hoogste kwaliteit voor de akkerbouw en de bollenteelt. Dat zijn circa 50 olympische zwembaden vol. Onze compost leveren we  via een tussenhandelaar aan agrariërs.

Al 30 jaar verwerken we het gft tot compost. Sinds 2011 vergisten we het ingezamelde gft eerst. Dit doen we op onze locatie in Middenmeer. Dit levert jaarlijks ongeveer 4 miljoen m3 groen gas op, genoeg om 3.500 huishoudens van gas te voorzien.

Een volle gft-bak van 140 liter staat gelijk aan 15 tot 20 kilo compost. Met een volle gft-bak kunnen we voldoende groen gas opwekken om bijna een dag het huis te verwarmen.

hoe we compost en groen gas maken

Nadat we het gft hebben ingezameld, halen we op onze locatie in Middenmeer eerst de ergste vervuiling eruit in de voorbewerking. Het opgeschoonde gft gaat daarna naar onze vergistingsinstallatie waar in een luchtdichte bak bacteriën aan het werk gaan. Het biogas dat hierbij vrij komt, leiden we door een aparte installatie die de vervuiling uit het biogas haalt en het op specificatie brengt zodat het voldoet aan aardgaskwaliteit. Dit groene gas voeden we rechtstreeks in op het aardgasnet.

Na het vergisten, gaat het gft naar de composteerinstallatie van Middenmeer of Purmerend. In vijf weken tijd composteert het gft. In de nabewerking halen we er nog de niet-grondbestanddelen uit. Het resultaat is A-kwaliteit compost. Door continu optimalisaties te doen in de nabewerking van het compost, wordt de kwaliteit elke keer weer beter.

schoon gft voor zuivere compost

Voor zuivere compost is schoon gft nodig. We zien helaas een stijging van de vervuiling van het Nederlandse gft: van gemiddeld 0,9% in 2000 naar gemiddeld 4,4% in 2021. Bij een kwart van alle ingezamelde gft-vrachten is de verontreiniging hoger dan de kwaliteitsnorm van vijf procent. Een hele grote groep inwoners doet het goed. Helaas gooien sommige inwoners kunststoffen, bouwhout, glas, metalen, luiers en textiel in de gft-bak. Een groot deel van de vervuiling bestaat zelfs uit zakken restafval. We doen er alles aan om het eruit te halen. Maar als mensen thuis goed opletten wat ze in de gft-bak gooien, hoeft er helemaal geen vervuiling in te zitten. Op de wel/niet lijst van programma VANG (Van Afval Naar Grondstof) – huishoudelijk afval staat precies wat wel en niet bij het gft mag.

waarom biologisch afbreekbaar plastic niet bij het gft hoort

Van verpakkingen waarop staat dat ze biologisch afbreekbaar zijn, zou je verwachten dat deze verpakkingen afbreken in de compostering. Ons composteringsproces, maar ook die van andere Nederlandse composteerders, is echter korter dan deze verpakkingen nodig hebben om af te breken. Hierdoor vinden we aan het einde van het proces deze verpakkingen weer terug in de compost en moeten wij deze er in de nabewerking uitzeven. Daarnaast is het voor een inwoner lastig om het verschil te zien tussen plastics gemaakt van olie en biologisch afbreekbare plastics. Hierdoor belanden ook veel fossiele plastics in het gft. We hebben daarom in Nederland afgesproken dat alle plastics niet in het gft thuishoren. Er is één uitzondering: inzamelzakjes met kiemplantlogo en het OK compostlogo mogen wel bij het gft. Deze hebben namelijk een positief effect op de hoeveelheid gescheiden ingezameld gft.

in de media

• Artikel NOS: Koffiepads en theezakjes mogen voortaan in gft-bak
• Artikel Vereniging Afvalbedrijven: Onderzoek herbevestigt voordelen compostgebruik
• Artikel Nieuwe Oogst: Proef met beloning voor boer voor vastleggen koolstof
• Artikel Akkerwijzer: Tips voor een gezondere grond voor gangbaar en bio
• Artikel Vereniging Afvalbedrijven: Gft-afval moet weer schoner worden, oproep in petitie aan Tweede Kamer om maatregelen te nemen
• Artikel Vereniging Afvalbedrijven: Geen verpakkingen in het gft-afval, ook niet als ze biologisch afbreekbaar zijn
• Filmpje Vereniging Afvalbedrijven: Schoon gft voor schone compost