Stikstof
Bij het verwerken van afval komen stikstofoxiden vrij. Deze emissies willen wij zoveel mogelijk beperken.
Onze visie
HVC onderschrijft de urgentie van het stikstofprobleem in Nederland. Om dit probleem aan te pakken is het nodig om in verschillende sectoren de uitstoot te verminderen. Ook wij, als duurzaam afval- en energiebedrijf, stoten met onze installaties stikstof uit en voelen daarom de verantwoordelijkheid om te onderzoeken hoe we deze emissies verder naar beneden kunnen brengen.
Ons primaire doel is het ondersteunen van onze aandeelhoudende gemeenten en waterschappen bij de verduurzaming van hun energiehuishouding en afvalbeheer. Daarvoor ontwikkelen en produceren wij duurzame energie (zonne- en windenergie, geothermie, aquathermie, groen gas), leggen wij warmtenetten aan en leveren we energie aan inwoners en bedrijven.
Op het gebied van afvalbeheer zetten we in op optimale afvalscheiding en recycling. Onze stip op de horizon is een afvalvrije samenleving waarin geen (huishoudelijk) restafval meer wordt verbrand en schadelijke emissies zoals stikstof en CO2 worden vermeden. Als er alleen nog recyclebare producten gemaakt worden en wij er met zijn allen voor zorgen dat deze goed gescheiden worden, is het verbranden van huishoudelijk restafval niet meer nodig. Tot die tijd zorgen wij ervoor dat we bij de verwerking van restafval zo min mogelijk uitstoten en hier zoveel mogelijk energie van maken.
Soorten stikstof
Er zijn verschillende vormen van stikstof. Het is relevant om hierin onderscheid te maken omdat de impact op het milieu sterk afhankelijk is van de verschijningsvorm.
De stikstofsoort N2 is overal om ons heen. Het is niet schadelijk voor mens en natuur. Er zijn ook verbindingen van stikstof die wel schadelijk kunnen zijn. Dat zijn stikstofoxiden (NOx) en ammoniak (NH3). Stikstofoxiden komen vooral in de lucht door uitlaatgassen van verkeer en industrie. Ammoniak wordt op grote schaal industrieel geproduceerd en wordt onder andere gebruikt voor het maken van kunstmest, schoonmaakmiddelen en koelmiddel voor grote koelinstallaties. Daarnaast komt het in de lucht door vermenging van mest en urine van vee. N2O is ‘lachgas’, een broeikasgas omdat het een bijdrage levert aan het broeikasgaseffect.
Bron: infographic: wat zijn schadelijke stikstofverbindingen - Milieu Centraal
Gevolgen voor de natuur
Als er teveel stikstofoxiden en ammoniak neerdalen op onze bodem heeft dat schadelijke gevolgen voor de natuur en onze gezondheid. Door stikstofoxiden groeien sommige planten beter dan andere. Daardoor verdwijnen andere soorten planten, net als de dieren voor wie dit voedsel is. Dat is een grote bedreiging voor de biodiversiteit. Stikstofverbindingen zijn ook slecht voor de mens omdat die smog en fijnstof veroorzaken. Daardoor kunnen gezondheidsproblemen ontstaan, zoals astma.
Stikstofuitstoot door HVC
Verschillende sectoren zijn verantwoordelijk voor de uitstoot van stikstof. HVC valt onder de sector Industrie, Energie en Raffinaderijen.
| sector |
NOx miljoen kg |
NOx % |
NH3 miljoen kg |
NH3 % |
totaal NOx + NH3 miljoen kg |
|---|---|---|---|---|---|
| industrie, energie en raffinaderijen |
42 | 13,4 | 2,3 | 1,8 | 44,3 |
| verkeer | 222,8 | 71 | 3,9 | 3,1 | 226,7 |
| consumenten | 6,0 | 1,9 | 4,2 | 3,4 | 10,2 |
| HDO en bouw | 3,4 | 1,1 | 0,6 | 0,5 | 4,0 |
| landbouw | 39,6 | 12,6 | 113,4 | 91,2 | 153,0 |
| totaal | 313,8 | 100 % | 124,4 | 100 % | 438,2 |
| HVC | 0,4 | 0,1 | 0,01 | 0,0 |
0,41 |
Installaties van HVC
We verwerken het restafval van 1 miljoen huishoudens in onze afvalenergiecentrales in Alkmaar en Dordrecht. De energie die daarbij vrijkomt zetten we om in warmte en elektriciteit. In onze vergistings-/composteerinstallaties in Purmerend en Middenmeer verwerken we gft van bijna een miljoen huishoudens tot groen gas en compost. De bio-energiecentrale in Alkmaar verwerkt niet-recyclebaar afvalhout van onze afvalbrengstations tot warmte voor het warmtenet. Het grootste deel van het rioolslib van onze waterschappen komt terecht in de slibverwerker in Dordrecht. Met de restwarmte die vrijkomt voorzien we straks zo'n 7.000 huishoudens van warmte.
De bijdrage van HVC aan de gehele jaarlijkse stikstofoxide-uitstoot in Nederland is 0,1%, voor de ammoniak-uitstoot is dat afgerond 0,0%. In totaal stoot HVC jaarlijks 410.000 kilo aan stikstofoxiden en ammoniak uit.
Wat doet HVC aan het verminderen van stikstofuitstoot?
Het grootste deel van de stikstofverbindingen die bij de diverse processen ontstaan, worden verwijderd. Met de uitgebreide rookgasreiniging bij de afvalenergiecentrales halen we het grootste deel van de stikstofoxiden uit de rookgassen. De ammoniak die vrijkomt bij het composteer- en vergistingsproces verwijderen we door middel van gaswassers.
In de vergunningen van de diverse installaties zijn de normen opgenomen waaraan de rookgassen moeten voldoen. Over de prestaties van de rookgasreiniging en de daardoor gerealiseerde emissies t.o.v. de in de vergunning vastlegde normen, rapporteren we o.a. in ons jaarverslag (zie pag. 63 en 64 jaarverslag 2021). Daarnaast rapporteren we over onze emissies direct bij de overheid via het zogenaamde elektronische milieujaarverslag. Deze emissies worden vervolgens landelijk gebundeld en gepubliceerd. Wij rapporteren jaarlijks in ons jaarverslag over de broeikasgasemissies in CO2 –equivalenten. De (beperkte hoeveelheid) lachgasemissies maken onderdeel uit van deze berekening.
Rookgasreiniging optimaliseren
Uit de gepubliceerde emissiegegevens in relatie tot de vergunningseisen blijkt dat HVC (ruimschoots) voldoet aan deze eisen. Toch kijken wij naar de mogelijkheden om tot een verdere reductie van stikstofverbindingen te komen. HVC kijkt daarbij o.a. naar de mogelijkheden om de rookgasreiniging verder te optimaliseren waardoor we de emissies van stikstofoxiden verder kunnen beperken. Proeven hiervoor in de installatie in Alkmaar zijn gestart.
Ook indirect leiden de duurzame activiteiten van HVC tot vermindering van de uitstoot van stikstofoxiden:
- We spannen ons samen met onze gemeenten en waterschappen in om te komen tot meer recyclebare afvalstromen en dus minder restafval. Hierdoor hoeft er minder restafval te worden verbrand en dat leidt tot een verlaging van de totale emissies;
- Op het gebied van duurzame energie werken we aan het aardgasvrij maken van zo veel mogelijk woningen en bedrijven door deze aan te sluiten op onze warmtenetten. Dit leidt tot een vermindering van de inzet van aardgas in (o.a.) cv-installaties en dus minder emissies van stikstofverbindingen in de bebouwde omgeving.
Samen werken aan een schone wereld
HVC is zich er van bewust dat er een groot aantal milieuproblemen is waarvoor we met zijn allen oplossingen moeten zoeken en implementeren. Naast emissies van broeikasgassen en beschikbaarheid en prijsontwikkelingen van duurzame energie en grondstoffen, is ook de negatieve ontwikkeling op het gebied van biodiversiteit een probleem dat opgelost moet worden. Het beperken van de stikstofemissies speelt daarbij een belangrijke rol. Iedere sector moet daaraan een passende bijdrage leveren.